Wat als er wel een herplaatsingsmogelijkheid is, maar de werknemer deze weigert. Heeft de werknemer recht op een transitievergoeding?
Weigeren passende functie door werknemer
Er zijn situaties denkbaar dat een werknemer een passende functie weigert. Bijvoorbeeld omdat de werknemer vindt dat de passende functie niet bij zijn toekomstperspectief past, omdat er sprake is van een (veel) grotere reisafstand of omdat het salaris lager zal zijn. Het UWV neemt deze elementen niet mee in de vraag of een functie als passend aangemerkt kan worden. Aan het weigeren van (een) passende functie(s) zijn verschillende consequenties verbonden.
In sommige gevallen kan het zo zijn dat een werknemer verwijtbaar werkloos wordt in de zin van de Werkloosheidswet. Hij kan dan zijn recht op een WW-uitkering verspelen. Het weigeren van (een) passende functie(s) kan ook worden aangemerkt als ernstig verwijtbaar handelen. De werknemer kan dan zijn recht op een transitievergoeding verliezen.
Weigerachtige houding kan ernstig verwijtbaar zijn
Door de jaren heen zijn er verschillende uitspraken gepubliceerd van rechters die zich hebben gebogen over de vraag of het weigeren van een passende functie ernstig verwijtbaar kan zijn. In 2021 oordeelde het hof Den Bosch dat een werkneemster onvoldoende onderbouwd had waarom zij de passende functie(s) niet kon accepteren. Volgens het hof had zij hierover een constructief gesprek moeten voeren met haar werkgever, zodat zij gezamenlijk naar een passende oplossing hadden kunnen zoeken. Door dit niet te doen had zij ernstig verwijtbaar gehandeld en verloor zij het recht een transitievergoeding.
Verlies transitievergoeding alleen in uitzonderlijke gevallen
Recent mocht het hof Den Bosch zich over dezelfde vraag buigen, maar oordeelde zij anders. De weigering van de werknemer om de passende functie(s) te accepteren kon niet worden aangemerkt als ernstig verwijtbaar. De werknemer in kwestie heeft zijn baan verloren door omstandigheden (een reorganisatie) die niet voor zijn risico komen. Daarnaast hadden de werkgever en de werknemer verschillende discussies gevoerd over de ‘passendheid’ van de aangeboden functies en het toekomstperspectief van de werknemer. Alhoewel het UWV van mening was dat de functie(s) als passend konden worden aangemerkt, stond dit niet buiten kijf.
Bedrijfseconomisch ontslag
Wanneer een organisatie anders ingericht wordt, het financieel slecht gaat met een bedrijf of er structureel minder werk is dan eerder het geval was, kan dit leiden tot ontslag van werknemer(s). Een werkgever kan een arbeidsovereenkomst met werknemer(s) pas opzeggen als hier een redelijke grond voor is en als herplaatsing van de werknemer(s) binnen een redelijke termijn niet mogelijk is. Daarnaast moet de werkgever de juiste volgorde voor ontslag toepassen (afspiegelingsbeginsel).
De recente uitspraak van het hof sluit aan bij een eerdere uitspraak van de Hoge Raad. Hierin werd geoordeeld dat een werknemer alleen in uitzonderlijke gevallen geen recht heeft op een transitievergoeding. Een belangrijke nuance tussen de eerste en de tweede uitspraak is dat de werknemer de passende functie(s) niet zonder overleg of argument heeft geweigerd.
Hof ‘s-Hertogenbosch, 6 juli 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:2207.
Bron: PWnet