Een werknemer is op staande voet ontslagen. Nadat de werkgever een recherchebureau heeft ingeschakeld om de werknemer te bespioneren, valt hij door de mand. Een recherchebureau lijkt een efficiënte manier om achter de waarheid te komen. Maar mag dit?

Wat speelde er?

De werknemer in deze zaak is sinds 1 april 2020 in dienst bij de werkgever als monteur. De werknemer meldt zich op 23 maart 2021 ziek. Wanneer de werknemer bijna een jaar arbeidsongeschikt is maken partijen, in samenspraak met de bedrijfsarts, een eerstejaarsevaluatie op. Hieruit volgt dat de werknemer niet mag autorijden. Ook kan hij beperkt lopen, hurken, tillen, trekken, dragen, knielen en staan. Kortom, de werknemer is nog niet in staat om te re-integreren in zijn eigen functie als monteur.

Minder ziek dan gedacht?

Kort daarna ziet een collega van de werknemer hem in een auto rijden. Dit zaait twijfel bij de werkgever en hij stuurt een collega naar het huis van de werknemer om polshoogte te nemen. Daar is de werknemer aan het klussen. Dit versterkt het gevoel dat de werknemer niet (helemaal) eerlijk is geweest. De werkgever schakelt een recherchebureau in om onderzoek te doen. Het recherchebureau observeert de woning van de werknemer gedurende drie dagen door middel van een camera in een recherche auto. Saillant detail: na een aantal dagen krijgt het recherchebureau een melding binnen dat er is ingebroken in de recherche auto. Wat blijkt? De vrouw van de werknemer heeft de camera uit de recherche auto gestolen. Kort daarna wordt de werknemer op staande voet ontslagen.

(Te) grote inbreuk privacy werknemer

De werknemer vindt dat het inschakelen van het recherchebureau heeft gezorgd voor een vergaande inbreuk op zijn privacy. De kantonrechter gaat hier niet in mee. Het belang van de werkgever om de waarheid te achterhalen over de verklaringen van de werknemer en zijn beperkingen weegt in dit geval zwaarder dan het recht op privacy van de werknemer. De kantonrechter vindt dat de inbreuk op zijn privacy namelijk beperkt is gebleven. Daarnaast was er ook geen ander, minder zwaar, middel beschikbaar.

Beperkte klushandelingen en autorijden in een automaat

De werknemer probeert aannemelijk te maken dat hij alleen klushandelingen heeft verricht die hij ondanks zijn beperkingen kon doen. De kantonrechter vindt dit ongeloofwaardig. Op de video van het recherchebureau is duidelijk te zien dat de werknemer zware spullen tilt en veel trekkende en duwende bewegingen maakt. Daarnaast beweert de werknemer dat hij wel kan autorijden, maar slechts in een automaat omdat hij daarbij zijn linkerknie minder belast. De kantonrechter vindt dat hij de werkgever hiervan op de hoogte had moeten stellen, des te meer nu een groot deel van de auto’s van de werkgever ook automaat is.

Wat zegt de rechter?

Al met al trekt de kantonrechter de conclusie dat de werknemer onjuiste en onvolledige mededelingen heeft gedaan over de ernst van zijn beperkingen en de mogelijkheden tot re-integreren. De werknemer heeft meerdere keren gelogen en dit levert volgens de kantonrechter een dringende reden op. Bovendien heeft dit een ernstige inbreuk op het vertrouwen opgeleverd waardoor het van de werkgever niet verwacht kan worden dat de arbeidsovereenkomst nog langer voortduurt. Het ontslag op staande voet houdt dus stand.

(Kantonrechter Utrecht, 13 oktober 2022, ECLI:NL:RBMNE:2022:2960)

Vergelijkbare zaken

Wanneer een werkgever een vermoeden heeft dat een werknemer niet eerlijk is of onjuiste informatie geeft, dan kan een recherchebureau net als in bovenstaande uitspraak uitkomt bieden. Toch doet een werkgever er goed aan om niet te lichtvaardig te denken over de inzet hiervan. Met name vanwege de zware inbreuk op de privacy van de werknemer. Zo oordeelde de kantonrechter in een andere recente zaak dat de inzet van een recherchebureau om een zieke werknemer te observeren te prematuur en volstrekt buitenproportioneel was. De werkgever moest 55.000 euro bruto aan billijke vergoeding betalen.

• Tips bij het inzetten van een recherchebureau

Of een recherchebureau uitkomst kan bieden hangt af van verschillende factoren.

– In principe is het alleen toegestaan op het moment dat er sprake is van bijzondere omstandigheden waarbij tegen de werknemer ernstige verdenkingen bestaan (zoals fraude) die een onderzoek buiten het medeweten van de werknemer om rechtvaardigen.

– De werkgever zal daarnaast altijd moeten bekijken of er andere, minder ingrijpende opties bestaan om de waarheid boven tafel te krijgen. In sommige gevallen zal een stevig gesprek met de werknemer voldoende zijn.

– Werkgevers die er te snel voor kiezen om een recherchebureau in te schakelen, lopen kans bot te vangen bij een (kanton)rechter.

Bron: PW.net